Облыс мектептеріндегі кітапханалардың әдеби қоры.
Қай заманда болмасын, адамзат алдында тұрған ұлы мұрат-міндеттердің ең бастысы – салауатты, саналы ұрпақ тәрбиелеу. Жас ұрпақтың өскелең талабын қанағаттандыруда, рухани байлығын, жалпы ой-өрісін дамытуда, жоғары эстетикалық талап-талғамын қалыптастыруда ең үлкен де ұлы тәрбие құралы – кітап. Бұлақтың дарияға бет алғанындай, әліппеден бастау алатын білім кілті кітап – оқимын деген адамның сенімді серігіне, айнымас досына айналары сөзсіз. Осынау техника дамыған заманда балалар мен жасөспірімдердің басым көпшілігі уақыттарын теледидар көруге, компьютер ойнауға, музыка тыңдауға арнайды. Бірақ, кітаптың және кітап оқудың орны бөлек, жас жеткіншектерге өз жасына сай кітап оқығандары дұрыс.
«Кітап оқу – адам миы үшін айрықша жаттығу. Түрлі шығармалардың ішіне ойша ену адамның елестету, қиялдау мүмкіндігін арттырады.
Шығыс Қазақстан облысының білім саласында сапаны қамтамасыз ету департаменті (бұдан әрі – Департамент) облыс мектептерінің кітапханаларындағы кітап қорына мониторинг жүргізді. Білім беру бөлімдерінің берген деректеріне сәйкес, облыс мектептерінің кітап қоры шамамен 2 444 742 дана (оқулықтарды есептемегенде), оның ішінде көркем әдебиет 1 590 240 (65%), 98 153 (4%) дана - анықтамалық әдебиет, 238 719 (10%) дана әдістемелік әдебиет, 296 707 (12%) ғылыми әдебиет, 220 923 (9%) дана балалар әдебиеті.
2018 жылы әдебиет қорын ұлғайтуға 11282,07 мың теңге бөлінген, Аягөз, Бесқарақай, Ұлан, Зайсан, Тарбағатай, Көкпекті аудандары мен Курчатов, Риддер қалаларында қаражат бөлінбеген. 2019 жылы Аягөз, Күршім аудандары мен Курчатов, Өскемен қалаларының мектептеріне әдебиет сатып алуға 11282,07 мың теңге қаражат бөлінген. 2020 жылы әдебиет қорын ұлғайтуға қаражат облыс бойынша қарастырылмаған.
Баланы әдеби кітаптарды оқуға тарту – білімнің қайнар көзі болып табылады. Ол оның рухын сақтайды, жүрегі мен миын азықтандырады, өзін-өзі тану сезімін оятады, өз ісінің дұрыс, бұрыстығына қорытынды жасап, дәлелдей алатын, өмірдің ащысы мен тұщысынан дәм татып, өмір сүруге дайын, тірлікке бейім болуды үйретеді. Алайда, жоғарыда айтылған мәліметтерге сәйкес мектеп кітапханаларындағы балалар әдебиетінің үлесі тек 9% құрайды.
Мониторинг нәтижесі бойынша Департамент облыстың жергілікті атқару органдарына, білім басқармасына облыс мектептерінің әдеби кітап қорын ұлғайту мәселесін назардан тыс қалдырмауға ұсыныс жасайды.
«Абай және әлемдік өркениет»
Шығыс Қазақстан облысы Білім саласында сапаны қамтамасыз ету департаменті ағымдағы жылдың 21 мамырында С.Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университеті үйымдастырған Абай Құнанбайұлының 175 жылдығына орай «Абай және әлемдік өркениет» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференциясына қатысты.
Конференцияға «Zoom» платформасы арқылы алыс-жақын шетелдер мен республиканың түкпір-түкпірінен 100-ден астам ғалымдар, оқытушылар, журналистер, магистранттар мен студенттер қатысты. Аталған іс-шарада Түркия, Нидерланд, Польша сияқты мемлекеттер мен отандық абайтану ғылымындағы белгілі ғалымдар баяндама жасады.
Өңірдегі мектеп ғимараттарының хал ахуалы қалай?
Жалпы білім беру мектептері оқу-тәрбие беру мекемелерінің ең негізгісі болып табылады. Бұл мекемелерде балалар өмірінің 9-11 жылының күніне 4-тен 10 сағатқа дейін уақыттары өтеді. Балалардың денсаулығы, дамуы, оқу үрдісіне байланысты қызмет қабілетінің өзгеру динамикасы мектеп ғимаратының бөлмелер жиынтығының сапасына, олардың гигиеналық нормалар мен ережелеріне сәйкес болуына тікелей байланысты.
Қазіргі уақытта Департамент өңірдегі білім беру ұйымдарында қауіпсіз ортаны қамтамасыз ету бойынша мектеп ғимараттарының жағдайына талдау жүргізді.
Бүгінгі күні облыстағы 646 мектеп ғимаратының 339-ы (52%) 1917-1979 жылдар аралығында қолданысқа берілген, ал 185 мектеп ғимараты 1979-1999 жылдар аралығында және 122 –сі соңғы 20 жыл ішінде салынған.
Мысалы,
Семей қаласындағы 66 білім ордасының 44 мектеп ғимаратының салынғанына 40 жылдан асқан, сыйымдылығы 400 оқушыны ғана қабылдауға жарайтын Н.Г. Чернышевский атындағы № 1 жалпы орта білім беру мектебінде бүгінде 844 бала білім алып жатыр. 1979 жылы салынған 940 орынды№ 15 жалпы білім беретін орта мектеп ғимаратында 1240 бала отыр.
Өскемен қаласындағы (74 мектептің 37-сі қырық жылдан бұрын салынған) 1953 жылы салынған 244 орынды № 2 жалпы білім беру мектебінің ғимаратында 543 бала отыр, ал 1959 жылы салынған654 орынды № 7 орта мектебінің ғимаратында 1046 бала отыр.
Мұрағатталған құжаттарды сақтаудың маңызы
Шығыс Қазақстан облысының білім саласында сапаны қамтамасыз ету департаменті ағымдағы жылдың 21 мамырында «Құжаттау және мұрағаттау» тақырыбында Мемлекеттік мұрағат өкілімен семинар өткізді. Департамент басшысы З. Махсутова құжаттау және мұрағаттау құжаттарымен жұмыс сапасын жақсарту қажеттілігі туралы айтты.
Семинарға облыстық мұрағат директорының орынбасары Костина Елена Валерьевна шақырылып, ол мұрағатқа тапсырылатын құжаттарды, сараптаманы, құжаттарды ресімдеу және құжаттық мұрағатты қалыптастыру тәртібін түсіндірді. Костина Е.В. 2018 жылғы 31 қазандағы № 703 қаулысымен бекітілген Мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдарда құжаттама жасау, құжаттаманы басқару және электрондық құжат айналымы жүйелерін пайдалану қағидаларын басшылыққа алу керектігін назарда ұстауға кеңес берді.
Семинар барысында қатысушылар пікір алмасып, қойылған сұрақтарға жауап берілді. Семинар аяқталғаннан кейін Департамент Мұрағат ісі бойынша одан әрі іс-қимыл жоспарын жасады.
Шығыс Қазақстан облысы бойынша инклюзивті білім беруді қамтамасыз ету мониторингінің нәтижелері
Шығыс Қазақстан облысының білім саласында сапаны қамтамасыз ету департаменті орта білім беруде инклюзивті білім беруді қамтамасыз ету үшін мониторинг жүргізді. 2019-2020 оқу жылында орта білім беру жүйесінде облыста 648 мемлекеттік мектеп жұмыс істейді, онда 188 255 оқушы білім алады.
11 арнайы білім беру ұйымдарында дамуында ауытқулары бар балалар мен жасөспірімдерді оқыту, тәрбиелеу және жан-жақты дамыту, тірек-қимыл аппараты, көру, есту және сөйлеу қабілеті бұзылған балалары бар мекемелерде тұру жағдайында түзету-дамытушылық білім беру және психологиялық, медициналық-педагогикалық оңалтуды жүзеге асырады.
Бұл мектептерде сапалы білім алу үшін барлық санаттағы 1655 мүмкіндігі шектеулі бала арнайы біліммен қамтылған.
Жұмыспен қамту және арнайы әлеуметтік бағдарламаларды үйлестіру басқармасының балаларға арналған арнайы әлеуметтік қызмет көрсететін екі орталықтарында 229 мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытады және тәрбиелейді.
Сондай-ақ, облыста білім беру ұйымдарында базалық білім беру бағдарламасын игеруде, даму мен әлеуметтік бейімделуде, мүгедек балалар мен мүгедек балаларға психологиялық-педагогикалық, медициналық және әлеуметтік көмек көрсету орталықтарында психологиялық-педагогикалық көмек көрсететін білім алуға ерекше қажеттіліктері бар балаларға арналған бір оңалту орталығы, 6 психологиялық-медициналық-педагогикалық комиссия (ПМПК), 16 психологиялық-педагогикалық түзету кабинеттері бар.
Құрметті педагогтар!
Егер Сіздерде кәсіптік міндеттерімен байланысты емес жұмыс түрлеріне тарту, білім беру саласындағы заңнамасында көзделмеген есептілікті не ақпаратты талап ету және көзделмеген тексеру жүргізу фактілері болса, онда мына мекенжайда орналасқан: ШҚО, 070019, Өскемен қаласы, Қазақстан көшесі 87/1, жұмыс телефоны-8(7232) 21-65-38, Департамент қызметкерлердің ұялы телефондары - Камбетов Жумабек Зиябекович - 87776331010, Раимбекова Ботагоз Акатаевна – 87778551215, Лазимканов Есет Турсынбекович – 87714102751, Балтабаева Сауле Темиргалиевна - 87478529713 шағымдануға болады.
Педагогтар тарапынан міндетті түрде жүргізілетін құжаттар тізбесі бекітілді
2020 жылғы 12 мамырда Шығыс Қазақстан облысының білім саласында сапаны қамтамасыз ету департаментінің басшысы Махсутова З.А. «Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарының педагогтері жүргізу үшін міндетті құжаттардың тізбесін және олардың нысандарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 6 сәуірдегі № 130 бұйрығымен таныстыру үшін облыстың қалалары мен аудандарының білім бөлімдерінің басшыларымен онлайн-кездесу өткізді.
Бұйрықта орта білім беру ұйымдарының педагогтары толтыруы қажет құжаттардың нақты тізбесі белгіленгені, сол арқылы «Педагогтың мәртебесі туралы» Заңда және әкімшілік құқық бұзушылық кодексте белгіленген тізімнен асып кеткен құжаттарды талап етуде жауапкершілік айқындалғандығы айтылды.
Сонымен қатар, педагогтарды Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, оны кәсіптік міндеттерімен байланысты емес жұмыс түрлеріне тарту және шамадан тыс есеп беруді талап ету үшін айыппұл түрінде әкімшілік жауапкершілік қарастырылғаны айтылды. Зейнеп Абдыжусуповна білім беру бөлімдерінің басшыларына педагогтарды өздерінің кәсіптік міндеттерімен байланысты емес жұмыс түрлеріне тартылуына қатысты шағымдар туындаған жағдайда Департамент шара қолданатынын, осылайша бұзушылық орын алған жағдайда жоспардан тыс тексеруді тіркейтіндігі жайлы хабардар етті.